Wednesday, November 23, 2011

28 Novembru Loron Proklamasaun RDTL

Loron 28 fulan Novembru tinan 1975, loron Proklamasaun Independénsia unilateral Timor-Leste nian husi FRETILIN, partidu polítiku ne’ebé moris ho naran ASDT (Asociação Social Democrática Timorense) hafoin transforma fali ba FRETILIN (Frente Revolucionária de Timor Leste Independente) ho ninia objetivu “Independénsia Totál”, to’o ikus FRETILIN konsege duni proklama unilateralmente ho naran RDTL (República Democrática de Timor-Leste) hodi nomeia Francisco Xavier do Amaral nu’udar Prezidente Repúblika, no Nicolau Lobato nu’udar Primeiru Ministru, no testu Proklamasaun ne’ebé Prezidente Repúblika lee maka:

(Testu Orijinál ho Portugés, autór: Marí Alkatiri):

Encarnando a aspiração suprema do Povo de Timor-Leste
e para salvaguarda dos seus mais legítimos direitos e
interesses como Nação soberana, o Comité Central da
Frente Revolucionária de Timor-Leste Independente -
FRETlLIN - decreta e eu proclamo, unilateralmente, a
independência de Timor-Leste que passa a ser, a partir
das 00.00h de hoje, a República Democrática de Timor-
Leste, anticolonialista e anti-imperialista.
Viva a República Democrática de Timor-Leste!
Viva Timor-Leste livre e independente!
Viva a Fretilin!


Dili, 28 de Novembro 1975
Francisco Xavier do Amaral
O Presidente da República Democrática de Timor-Leste
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
(Versaun Tetun, tradutór: Aquarius vinte tres):

Ita hamosu duni ona aspirasaun boot Povu Timor-Leste nian
no atu hodi halo salvaguarda ba sira-nia direitu lejítimu no interese sira
nu’udar Nasaun soberana, Komité Sentrál da Frente revolusionária
de Timor-Leste Independente –FRETILIN – dekreta no ha’u proklama
unilateralmente, halo independénsia Timor-Leste nian moris duni ona,
hahú husi oras 00.00 ohin nian, Repúblika Demokrátika Timor-Leste
anti-kolonialista no anti-imperialista.
Viva Repúblika Demokrátika Timor-Leste!
Viva Timor-Leste livre no independente!
Viva Fretilin!

Dili, loron 28 fulan Novembru 1975
Francisco Xavier do Amaral
Prezidente Repúblika Demokrátika Timor-Leste
Gabinete RDTL Primeiru 28-11-1975

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Prezidente Repúblika:
Francisco Xavier do Amaral
Primeiru Ministru:
Nicolau dos Reis Lobato
Ministru sira maka:
· Ministru ba Koordenasaun Ekonomia & Estatístika:
Dr. José Gonçalves
· Ministru Finansas:
Juvenal Maria de Fátima Inácio (Sera Key)
· Ministru Komunikasaun & Transporte:
Eduardo Carlos Anjos (Kaku'uk)
· Ministru Defeza Nasionál:
Rogério Tiago Lobato
· Ministru Informasaun & Defeza Interiór:
Alarico Jorge G. Fernandes
· Ministru Justisa:
António Duarte Carvarino (Mau-Lear)
· Ministru Negósiu Estranjeiru & Informasaun:
José Manuel Ramos Horta
· Ministru Traballu:
Vicente Manuel dos Reis (Bie Ky Sahe)
· Ministru Edukasaun & Kultura:
Hamis Bin Umar Bassarewan (Hata)
· Ministru Estadu ba Polítika:
Marí Alkatiri
· Ministru Estadu ba Ekonomia Sosiál:
Abílio de Araújo
· Ministru Saúde:
Guido Valadares


Vise Ministru sira maka:
· Vise-Ministru Koordenadór ba Ekonomia & Estatístika:
Hélio Sanches Pina (Mau Kruma)
· Vise-Ministru ba Komunikasaun no Transporte:
Domingos da Costa Ribeiro
· Vise-Ministru ba Defeza Nasionál:
Hermenegildo Augusto Pereira Alves
· Vise-Ministru ba Asuntu Internu no Seguransa:
Fernando de Almeida Carmo
· Vise-Ministru ba Negósiu Estranjeiru no Informasaun:
Guilhermino L.S. de Araújo

Depoizde loron independénsia, liu tiha loron tolu iha loron 1 Dezembru 1975 Komité Sentrál FRETILIN haruka ministru na’in-tolu maka: Ministru Negósiu Estranjeiru no Informasaun José Ramos Horta, Ministru Defeza Nasionál Rogério Lobato no Ministru Estadu ba Polítika Marí Alkatiri ba rai li’ur hodi ba buka apoiu diplomátika husi nasaun seluk.

Independénsia unilaterál ne’e nia idade la naruk ida, tanba proklama iha loron 28 fulan Novembru, militár indonéziu sira invade kedas iha loron 7 fulan Dezembru 1975. Ho invazaun Sete Dezembru mak ita luta kontra nafatin durante tinan 24, no ho proklamasaun Vinte-oeitu Novembru mak ita kaer metin nafatin nu’udar abut no evidénsia fundamentál ba ita-nia luta hodi marxa vitória.