FRETILIN
mak partidu ida ne’ebé úniku ho vizaun luan no ho ninia kriatividade rasik. Nia
hamriik iha 1974 atu hodi kore an hosi rejime Salazar nian, no ho objetivu
fundamentál mak ukun rasik-an. Nia hamriik ho ninia Hino Partido “Foho Ramelau”
kompozitór: Borja da Costa & Abílio de Araújo/ múzika: Afonso Redendor;
Hino Nacional “PÁTRIA” ho kompozitór: Borja da Costa/ múzika Afonso Redentor;
Hakerek-na’in ba Testu Proklamasaun 28-11-75 mak: Nicolau Lobato &
Marii Alkatiri; Hakerek-na’in ba Konstituisaun RDTL 75 nian ho artigu 30 de’it
mak: Marii Alkatiri. FRETILIN mak harii FALINTIL (20-8-75) nu’udar liras
FRETILIN nian no Liman Kro’at povu nian ne’ebé existe nafatin to’o ohin loron.
FRETILIN duni mak harii Comité Central
nu’udar Uma-fukun
no matadalan FRETILIN nian, no Comite Central da FRETILIN duni mak proklama
Independénsia 28 de Novembro 75. Depoizde proklamasaun 28-11-75, liu tiha loron
9 akontese invazaun Indonézia mai mai sobu rahun tiha independénsia TL nian,
FRETILIN simu realidade tenke halai ho povu lubun bá ai-laran tanba FRETILIN
mak povu, povu mak FRETILIN. Rezultadu eleisaun 2007, 2012, 2017 plus E.A 2018
FRETILIN simu ho respeitu tomak tanba demokrasia mai hosi povu, hori
povu, no ba povu. Kona-ba kriatividade: hahú hosi inísiu FRETILIN kria múzika
revolusionária oioin hodi hahii rai doben Timor-Leste, fó espíritu nasionalizmu
ba povu Maubere oan, no hodi kontra invazór indonéziu. Durante períodu kampaña
ba E.A, kompozitór múzika foin-sa’e sira espresa sira-nia talentu hodi kria
knananauk furak oi-oin ne’ebé ema barak gosta rona no hananu.
Ohin
ita komemora loron restaurasaun independénsia 20 de Maiu nian ho esperansa ida,
Partidu ne’ebé manán tenke halo tuir ninia promesa sira iha kampaña, tenke iha
duni domin boot hodi dezenvolve rai doben ida-ne’e.
Viva
povu Timor-Leste! A luta continua!
-
-
Parte hosi
serimónia ne’e PR asina mós Plaka ba Praça da Proclamação
da Independência Fatin ka edifísiu ne’e troka naran dala 4 ona, (1).
antigamente iha tempu koloniál Portugés edifísiu ne’e naran”Rezende, no Palácio Governador mak Salão
Nobre Lahane ne’ebé durante tempu okupasaun Indonézia koñesidu nu’udar
Gedung Negara”, (2). iha tempu okupasaun Indonézia Rezende troka
fali fali naran ba “Kantor Gubernur
Kepala Daerah Tingkat I propinsi Timor Timur”, (3). Iha tempu Administração
Tranzitório naran fali “United Nation
Administration in East Timor - UNTAET”, (4). ikus mai hahú hosi 20 de Maio
2002 naran ne’e nakfilak fali ba “Palácio do Governo”.
Tansá mak ita hetan tan naran foun ba “Praça da
Proclamação da Independência”, tanba fatin ida ne’e duni mak Comité Central da
FRETILIN uza hodi proklama independénsia unilaterál 28 de Nov 75.