Thursday, December 27, 2018

31 de Dezembru - Loron ba Erois Nasional

Prezidente Nicolau Lobato mate iha Mindelu área Turiskai nian iha loron Sábadu 31-12-78 iha momentu ne'ebe TNI/Forsa Militar Indonéziu sira lansa operasaun boot ida ho naran “Operasi Pagar Betís” hodi ataka no serku metin Prezidente Nicolau ho nia membru sira, entaun iha membru CCF barak mak mate iha biban ne’ebá, no atiradór (penembak jitu) TNI nian ida mak tiru kona de’it Prezidente Nicolau nia kelen sorin tanba TNI sira hakarak kaer moris nia, maibé infelizmente Prezidente Nicolau tiru mate rasik an bazeia ba ninia moto: ”a última bala é a minha vitória”, katak: "bala musan ida ikus mak ha’u-nia vitória”. TNI sira tula nia isin-mate ho helikópteru militar mai Dili, sira falun ho lensól mutin no hatoba ba kama besi ida hodi hasai foto no hakerek iha foto okos “O Morto do Nicolau”, katak: ida-ne’e mak Nicolau nia isin-mate. Foto ne’e espalla iha Timor laran tomak hodi fó alerta ba povu katak Nicolau Lobato mate ona, no Indonézia manán ona funu, maibé Nicolau nia espírito nasionalizmu moris nafatin ba FALINTIL mate restu sira iha Frente Armada, povu doben/ joven ran manas, liman tanan no hirus matan nakloke sira iha Frente Klandestina, nomós Frente Diplomátika mak ita-nia diplomata sira iha estranjeiru kontinua hatutan ita-nia luta, to’o 1999 ita konsege hakat bá Refendum bazeia ba Desizaun Osamean Prezidente Indonésia BJ Habibie ninian ho opsaun 2 mak: (1) Menerima Otonomi, (2) Menolak Otonomi, no rezultadu finál hatudu opsaun daruak mak manán, entaun ita hakat bá faze Tranzitóriu iha ONU nia mahon hodi restaura ita-nia independénsia iha 20 de Maiu 2002. Haree hosi loron istórika sira hotu-hotu, loron 7 de Dezembru mak “Loron Invazaun no Reflesaun Nasionál” no 31 de Dezembru mak “Loron Erois Nasionál”. Prezidente Nicolau Lobato mate iha 31 de Dezembru ’78 hodi taka tinan tuan, no ita kontinua nafatin bá pájina foun ho figura foun hosi tinan foun ‘79 mai to’o ‘99. 
Espera katak 2018 besik taka ona, no ita sei loke fali pájina foun ho figura foun no planu foun ba dezenvolvimentu sustentavel ba ita-nia Pátria amada TL.   
-
Nota: Menerima Otonomi signifika Simu Autonomía, Menolak Otonomi signifika Lakohi Autonomía.